Dziedzictwo Feliksa Nowowiejskiego

Feliks Nowowiejski- kompozytor, organista, dyrygent, pedagog i organizator życia muzycznego. Urodzony 7 lutego 1877 w Wartemborku (obecnie Barczewo na Warmii), zmarł 18 stycznia 1946 w Poznaniu.

W latach 1887-93 uczęszczał do Szkoły Muzycznej w Świętej Lipce, w której uczył się harmonii oraz gry na fortepianie, skrzypcach, wiolonczeli, waltorni i organach. W 1893 przeniósł się wraz z rodziną do Olsztyna - tu grał w orkiestrze pułku grenadierów. W 1898 otrzymał I nagrodę stowarzyszenia The British Musician na konkursie kompozytorskim w Londynie za utwór Pod sztandarem pokoju. W tym samym roku udał się do Konserwatorium Sterna w Berlinie na półroczne studia (teoria, kontrapunkt, kompozycja, gra na organach i wiolonczeli). Po powrocie do Olsztyna, od 1898 do 1900 był organistą w kościele św. Jakuba. W 1900 odbył trzymiesięczny kurs w Ratyzbonie, gdzie w szkole muzycznej pobierał naukę z zakresu chorału gregoriańskiego i polifonii. W tym samym roku został przyjęty do Meisterschule Königliche Akademie der Künste w Berlinie, w której do 1902 studiował kompozycję pod kierunkiem Maxa Brucha. Równolegle odbywał studia z zakresu muzykologii i estetyki w Friedrich Wilhelm Universität. W 1902 otrzymał Nagrodę im. Giacomo Meyerbeera - Prix de Rome za oratorium Powrót syna marnotrawnego i Uwerturę romantyczną. Uzyskane fundusze przeznaczył na dwuletnią podróż artystyczną przez Niemcy, Czechy, Austrię, Włochy, Afrykę, Francję, Belgię, w czasie której spotkał się z Antoninem Dvořákiem, Gustavem Mahlerem, Camillem Saint-Saënsem, Pietro Mascagnim, Ruggero Leoncavallo. Jeszcze w 1903 otrzymał Nagrodę im. Ludwiga van Beethovena w Bonn (ufundowaną przez Ignacego Jana Paderewskiego) za uwerturę Swaty polskie, zaś w 1904 po raz drugi Nagrodę im. Meyerbeera - za Symfonię a-moll (później wycofaną) oraz za Symfonię h-moll nr 1. Również w 1904 wrócił do Maxa Brucha, u którego kontynuował studia do 1906.

Po zakończeniu nauki prowadził ożywioną działalność kompozytorską i wirtuozowską. W 1907 otrzymał I nagrodę na konkursie kompozytorskim we Lwowie za utwór Żałobny pochód Kościuszki na Wawel. W 1909 powrócił do kraju i osiadł w Krakowie. Pełnił tu funkcję dyrektora artystycznego Towarzystwa Muzycznego, występował jako dyrygent na koncertach symfonicznych oraz jako organista. W 1910 na konkursie kompozytorskim we Lwowie, zorganizowanym z okazji 100. rocznicy urodzin Fryderyka Chopina, przyznano mu nagrodę za pieśń solową Zagasły już. W 1911 zawarł związek małżeński z Elżbietą Mironow-Mirocką, z którego urodziło się pięcioro dzieci. W 1914 otrzymał I nagrodę na konkursie lwowskiego "Echa" za utwór chóralny Danae.

Po wybuchu I wojny światowej, przez cały okres jej trwania, Feliks Nowowiejski chronił się przed frontem w orkiestrze berlińskiej. Po wojnie osiadł w Poznaniu i czynnie włączył się w nurt odradzającego się życia kulturalnego miasta - organizował koncerty symfoniczne i chóralne, występował z recitalami organowymi (wykonywał muzykę baroku, utwory współczesnych kompozytorów francuskich oraz własne improwizacje). Od 1920 wykładał w Państwowym Konserwatorium w Poznaniu, gdzie prowadził klasę organów i dyrygował orkiestrą. W 1927 zrezygnował z pracy pedagogicznej i całkowicie poświęcił się kompozycji oraz działalności koncertowej. W 1931 został honorowym członkiem The Organ Music Society w Londynie. W 1935 grono muzyków warszawskich przyznało mu Państwową Nagrodę Muzyczną. W latach 1935-39 prowadził w Poznaniu Miejską Orkiestrę Symfoniczną, propagując muzykę współczesną (Maurice'a Ravela, Alberta Roussela, Florenta Schmitta, Igora Strawińskiego, Tadeusza Zygfryda Kasserna, Tadeusza Szeligowskiego). We wrześniu 1939 w obawie przed aresztowaniem, ukrył się w szpitalu sióstr Elżbietanek, następnie wyjechał do Krakowa, a do Poznania powrócił w sierpniu 1945. Tu zmarł i został pochowany na Skałce Poznańskiej, w Krypcie Zasłużonych Wielkopolan na Wzgórzu św. Wojciecha. 

Jan Bogusław Nowowiejski  (ur.24.06.1933 – zm. 6.08.2016 ) pianista, organista, klawesynista. Najmłodszy syn Feliksa Nowowiejskiego. Kontynuował rodzinne tradycje muzyczne. Znaczący wpływ na jego rozwój miała osobowość zwłaszcza dwóch nauczycieli, u których pobierał lekcje pianistyki: ojca,a później prof. Władysława Kędry. Ukończył PWSM w Poznaniu w klasie fortepianu prof. Kędry oraz klawesynu w klasie prof. K. Flatau'a. Większość życia poświęcił pedagogice. Uczył m. in. w PSM w im. F. Nowowiejskiego w Gnieźnie, PSM im. S. Moniuszki w Zbąszyniu, PSM I i II st. w Szamotułach, a taże w Studium Nauczycielskim w Poznaniu. Koncertował w kraju i za granicą jako pianista i organista. Podczas koncertów najczęściej prezentował utwory swojego ojca bowiem upowszechnianie utworów fortepianowych i organowych Feliksa Nowowiejskiego uważał za swoją misję. Został uhonorowany dyplomem Towarzystwa Przyjaźni Polsko - Węgierskiej za propagowanie muzyki węgierskiej na swoich koncertach. Był honorowym obywatelem miasta Barczewa, w którym urodził się Feliks Nowowiejski; otrzymał złoty krzyż za zasługi na rzecz rozwoju województwa warmińsko – mazurskiego.

 Jedną z jego pasji była nauka języków obcych : znał francuski, niemiecki, rosyjski i węgierski, jednak najwięcej czasu poświęcał fortepianowi oraz pracy pedagogicznej, do której podchodził z cierpliwością, uśmiechem i poczuciem humoru. Był człowiekiem wielkiego serca, przyjacielem dzieci i młodzieży.